تست تیروگلوبولین سرطان تیروئید

پس از جراحی سرطان های تمایز یافته تیروئید، جهت بررسی عود بیماری یا متاستاز، از اندازه گیری تیروگلوبولین خون استفاده می کنند که اگر این آزمایش بالا باشد نشان دهنده احتمال عود بیماری است.

تست تیروگلوبین

تیروئید یک اندام کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی نای و پایین گلو قرار دارد. این غده هورمون‌هایی (تیروکسین یا T4 و تری یدوتیرونین یا  T3) تولید می‌کند که تنظیم میزان سوخت و ساز و مصرف انرژی بدن را بر عهده دارند.

تیروئید عمدتا از ساختارهای بسیار کوچک و توپی شکل به نام فولیکول تشکیل شده و تیروگلوبولین (Tg) را تولید و ذخیره می ‌کند. تیروگلوبولین به عنوان منبع T4 و T3 عمل می‌کند و پروتئینی است که منحصرا توسط غده تیروئید تولید می‌شود.

تیروگلوبولین در همه افراد سالم تولید می‌شود و به طور معمول سطح آن در خون پایین است. افزایش سطح تیروگلوبولین در بیماری های خوش­خیم تیروئیدی (بیماری گریوز، تیروئیدیت زیر حاد، تیروئیدیت هاشیموتو) و سرطان تیروئید افزایش می ‌یابد. بنابراین، هم یک شاخص غیر اختصاصی اختلال در عملکرد تیروئید است و هم یک تومورمارکر است که می‌تواند برای نظارت بر بیماران مبتلا به انواع سرطان های تیروئید پس از تشخیص مورد استفاده قرار بگیرد.

چگونه از آزمایش تیروگلوبولین برای درمان سرطان تیروئید استفاده می شود؟

در مرحله اول از آزمایش تیروگلوبولین به عنوان نشانگر تومور برای ارزیابی اثربخشی درمان سرطان تیروئید و نظارت بر عود بیماری استفاده می شود.

هر سرطان تیروئید، تیروگلوبولین تولید نمی‌کند، اما شایع ترین سرطان‌های تیروئید (پاپیلاری و فولیکولار) اغلب باعث افزایش سطح تیروگلوبولین در خون می ‌شوند. بنابرین قبل از درمان سرطان تیروئید، آزمایش تیروگلوبولین، همراه با آزمایش TSH برای تعیین اینکه آیا سرطان، تیروگلوبولین تولید می‌کند یا خیر، استفاده می شود.

در صورت بالا بودن سطح تیروگلوبین در مبتلایان به سرطان تیروئید، می‌توان آزمایش تیروگلوبولین را در فواصل زمانی منظم پس از درمان برای نظارت بر عود سرطان انجام داد. برای این منظور چندین سطح تیروگلوبولین ممکن است در طی یک دوره زمانی (نمونه‌های سریالی) سفارش داده شود تا تغییرات در سطوح مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

گاهی اوقات نیز آزمایش تیروگلوبولین برای کمک به تعیین علت پرکاری تیروئید و نظارت بر اثربخشی درمان بیماری‌هایی مانند بیماری گریوز درخواست داده می شود.

نتیجه آزمایش تیروگلوبولین چه چیزی را نشان می‌دهد؟

۱) همانطور که گفته شد تیروگلوبولین در خون همه افراد سالم با غلظت پایین وجود دارد. اما در مبتلایان به سرطان تیروئید سطح تیروگلوبولین بالا می رود و می‌تواند به عنوان تومورمارکر مطرح باشد.

البته افزایش سطح تیروگلوبولین همیشه بدین معنا نیست که فرد به سرطان تیروئید مبتلا شده است. سرطان باید با بیوپسی و مشاهده نمونه ‌های سلولی با استفاده از میکروسکوپ تشخیص داده شود. بنابرین افزایش سطح تیروگلوبولین به خودی خود به معنی قرار داشتن در مرحله پیش از سرطان نیست.

۲) اگر سطح تیروگلوبولین برای چند هفته یا چند ماه پس از عمل جراحی پایین باشد اما با گذشت زمان و در حین مصرف دوز روزانه هورمون تیروئید شروع به افزایش کند، احتمالاً سرطان در حال عود یا گسترش (متاستاز) است.

۳) سطح تیروگلوبولین باید پس از برداشتن تیروئید (تیروئیدکتومی) و یا پس از درمان‌های بعدی با ید رادیواکتیو غیرقابل تشخیص یا بسیار پایین باشد، مشروط بر اینکه روزانه از داروهای هورمون تیروئید (لووتیروکسین و T4) برای جلوگیری از افزایش TSH استفاده شود. با این حال، اگر تیروگلوبولین موجود در خون پس از جراحی هنوز قابل تشخیص باشد، ممکن است مقداری بافت تیروئید طبیعی یا سرطانی باقی مانده باشد که نشان دهنده نیاز به اسکن تصویربرداری یا درمان اضافی است.

۴) افرادی که گواتر، تیروئیدیت یا پرکاری تیروئید دارند ممکن است سطح تیروگلوبولین بالایی داشته باشند، اگرچه این آزمایش به طور معمول برای این شرایط تجویز نمی‌شود.

نحوه انجام آزمایش تیروگلوبولین

ابتدا با استفاده از یک سوزن کوچک نمونه خون از رگ بازویی گرفته شده و مقدار کمی خون در لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می‌شود. نمونه تهیه شده جهت اندازه گیری سطح تیروگلوبولین پلاسما مورد ارزیابی قرار می گیرد.

نکات مهم درمورد آزمایش تیروگلوبولین

• آمادگی برای آزمایش تیروگلوبولین 

معمولاً برای آزمایش تیروگلوبولین نیازی به آمادگی خاصی نیست. اما بهتر است از مصرف برخی ویتامین‌ها یا مکمل‌ها خودداری شود.

• خطرات احتمال آزمایش تیروگلوبولین

خطر بسیار کمی برای انجام آزمایش خون تیروگلوبولین وجود دارد و تنها ممکن است در نقطه‌ای که سوزن در آن قرار داده شده‌ است، احساس درد یا کبودی شودد، اما اکثر علائم به سرعت از بین می‌رود؟

چرا باید توالی آزمایشات تیروگلوبولین در یک آزمایشگاه انجام شود؟

آزمایشگاه‌ها ممکن است از روش‌های مختلفی برای آزمایش تیروگلوبولین استفاده کنند، بنابراین نتایج به دست آمده در آزمایشگاه‌های مختلف متفاوت است. به همین جهت توصیه می‌شود که آزمایشات با یک روش و در یک آزمایشگاه انجام شود، تا نتایج به درستی قابل مقایسه و تفسیر باشد.

آزمایش آنتی بادی‌های تیروگلوبولین

آنتی بادی‌های تیروگلوبولین (TgAb) پروتئین‌های ایمنی هستند که تیروگلوبولین را هدف قرار می‌دهند. تقریباً ۲۵ درصد از بیماران مبتلا به سرطان تیروئید دارای TgAb قابل تشخیص هستند. بسته به روش آزمایش مورد استفاده در آزمایشگاه، این آنتی بادی‌ها می‌توانند با نتایج آزمایش تیروگلوبولین در خون فرد مورد آزمایش تداخل داشته باشند. بنابرین نظارت بر روند سطح TgAb می‌تواند نشانگر مفیدی برای وجود یا عدم وجود بیماری باشد.

سوالات متداول در مورد آزمایش تیروگلوبولین

• چرا پزشک مراقبت‌های بهداشتی قبل از برداشتن تیروئید، سطح تیروگلوبولین عده را بررسی نمی کند؟

از آنجا که این پروتئین توسط بافت طبیعی تیروئید و همچنین بسیاری از سرطان‌های تیروئید تولید می ‌شود و می‌ تواند با بسیاری از بیماری ‌های تیروئید افزایش یابد، تعیین اینکه آیا افزایش تیروگلوبولین به دلیل سرطان است یا خیر، دشوار است. با این حال، هنگامی که تشخیص سرطان تیروئید از طریق بیوپسی ندول تیروئید انجام شد، سطح بالای تیروگلوبولین قبل از عمل جراحی یک شاخص مفید برای تولید تومور تیروگلوبولین است، که نشان دهنده مفید بودن تیروگلوبولین به عنوان یک تومورمارکر بعد از عمل است. بنابرین سطح تیروگلوبولین ممکن است قبل از برداشتن غده تیروئید به عنوان بخشی از درمان سرطان تیروئید اندازه گیری شود یا نشود.

• آیا می‌توان برای افزایش یا کاهش سطح تیروگلوبولین خود کاری انجام دهم؟

این آزمایش منعکس کننده وجود بافت طبیعی و یا سرطانی تیروئید است و تحت تأثیر تغییرات شیوه زندگی قرار نمی‌گیرد. اما عدم استفاده از درمان هورمون تیروئید می‌تواند باعث افزایش TSH شود، که به نوبه خود قادر است تولید تیروگلوبولین را از مقدار کمی از بافت طبیعی تیروئید که معمولاً پس از جراحی سرطان تیروئید باقی می‌ماند، تحریک کند.

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴