اسکن تیروئید

در اسکن از مولکول هایی استفاده می شود که به مقدار کمی ماده رادیواکتیو قابل پیوند دارند و می تواند شناسایی شود. یکی از مولکول های مورد استفاده ید های نشاندار می باشد. سلول های سرطانی از نظر متابولیکی فعالیت بیشتری دارند و ممکن است گلوکز را با سرعت بالاتری جذب کنند. این میزان بالاتر را می توان در اسکن های PET  مشاهده کرد. این به پزشک اجازه می دهد بیماری را قبل از اینکه در سایر آزمایشات تصویربرداری مشاهده شود، شناسایی کند.

بسته به نوع معاینه، این مولکول ها به عنوان گاز تزریق، بلع یا استنشاق می شوند. سرانجام در ناحیه مورد بررسی جمع می شوند. یک دوربین یا دستگاه تصویربرداری خاص، انتشار رادیواکتیو را از مولکولهای ید تشخیص می دهد. دوربین یا دستگاه تصاویر را تولید می کند و اطلاعات مولکولی را فراهم می کند.

جذب تیروئید

به بیمار ید رادیواکتیو به صورت مایع یا کپسول برای بلعیدن داده می شود. جذب تیروئید چندین ساعت تا 24 ساعت بعد آغاز می شود. غالباً، دو اندازه گیری جذب جداگانه در زمان های مختلف بدست می آید. به عنوان مثال، ممکن است چهار تا شش ساعت و 24 ساعت اندازه گیری جذب داشته باشید. زمان اسکن واقعی برای هر جذب تیروئید پنج دقیقه یا کمتر است.

هنگامی که زمان شروع تصویربرداری فرا رسیده است، بیمار روی یک صندلی رو به روی یک اسکنر ثابت قرار خواهد گرفت که بر روی غده تیروئید در گردن قرار گرفته است.

کاربرد اسکن تیروئید

اسکن تیروئید برای تعیین اندازه، شکل و موقعیت غده تیروئید استفاده می شود. اسکن تیروئید در کل بدن معمولا بر روی افرادی که به سرطان تیروئید مبتلا هستند، انجام می شود.

ممکن است این آزمایشات تصویربرداری را برای تشخیص موارد زیر تجویز شود:

• تعیین میزان انتشار سرطان تیروئید
• ارزیابی ماهیت گره کشف شده در غده سرطانی
• بررسی عملکرد صحیح غده
• تشخیص مشکلات غده تیروئید و پرکاری تیروئید و سرطان
• تشخیص مناطقی از ناهنجاری، مانند توده ها (گره ها) یا التهاب
• تغییرات غده بعد از استفاده­ی دارو، جراحی، رادیوتراپی یا شیمی درمانی

روش اسکن تیروئید

در اسکن تیروئید بیمار روی میز معاینه باید دراز بکشد سپس از اسکنر یا دوربین استفاده می شود تا حداقل از سه زاویه مختلف از تیروئید بیمار عکس گرفته شود. از بیمار  خواسته می شود در هنگام عکس گرفتن خیلی آرام بماند . این روند حدود 30 دقیقه طول می کشد.

• روش RAIU

از 6 تا 24 ساعت پس از مصرف رادیونوکلئید انجام می شود. برای این آزمایش بیمار باید به صورت ایستاده روی صندلی بایستد. تکنسین یک اسکنر بر روی غده تیروئید بیمار قرار می دهد، جایی که میزان رادیواکتیویته موجود را اندازه گیری می کند. این آزمایش چند دقیقه طول می کشد.

• روش بررسی متاستاتیک

برای بررسی متاستاتیک ید به صورت قرص دریافت داده می شود. بیمار باید دو تا هفت روز صبر کنید تا ید بتواند در تمام بدن بیمار حرکت کند. در روز بررسی، اسکن بدن بیمار از جلو و پشت گرفته خواهد شد.

مزایا و معایب اسکن تیروئید

معاینات پزشکی هسته ای اطلاعاتی را شامل می شود که معمولا با استفاده از سایر روش های تصویربرداری غیرقابل دستیابی است. اسکن های پزشکی هسته ای مفیدترین اطلاعات تشخیصی یا درمانی را برای بسیاری از بیماری ها ارائه می دهند. اسکن پزشکی هسته ای هزینه کمتری دارد و ممکن است اطلاعات دقیق تری نسبت به جراحی اکتشافی در اختیار پزشک قرار دهد. از آنجا که فقط دوز کمی از مواد رادیواکتیو استفاده می شود، برای آزمایشات تشخیصی قابل قبول است؛ بنابراین، در مقایسه با مزایای بالقوه، خطر تابش بسیار کم است و هیچ عوارض جانبی طولانی مدت ناشی از قرار گرفتن در معرض دوز کم روش های تشخیصی پزشکی هسته ای با بیش از پنج دهه استفاده وجود ندارد. واکنش های آلرژیک به مواد رادیواکتیو بسیار نادر و معمولاً خفیف هستند.

محدودیت های اسکن تیروئید

در بیمارانی که باردار هستند به دلیل خطر قرار گرفتن جنین در معرض اشعه، اسکن تیروئید و جذب تیروئید انجام نمی شود. همچنین این آزمایشات برای زنان شیرده نیز توصیه نمی شود. اقدامات پزشکی هسته ای می تواند زمانبر باشد. ممکن است چندین ساعت تا چند روز طول بکشد تا رادیو ردیاب در منطقه مورد نظر تجمع یابد و انجام تصویربرداری ممکن است تا چندین ساعت طول بکشد. در برخی موارد، تجهیزات جدید می توانند مدت زمان عمل را کوتاه کنند. وضوح تصویر تصاویر پزشکی هسته ای ممکن است به اندازه CT یا MRI  نباشد. با این حال، اسکن های پزشکی هسته ای گاها از حساسیت بیشتری برخوردار هستند و اطلاعات عملکردی که ارائه می دهند اغلب با سایر روش های تصویربرداری غیرقابل دستیابی است

آمادگی بیمار برای اسکن تیروئید

در صورت وجود موارد زیر باید پزشک در جریان قرار بگیرد:

• احتمال وجود بارداری یا شیردهی
• مصرف هرگونه دارو از جمله ویتامین ها و مکمل های گیاهی
• انواع آلرژی ها، بیماری های اخیر و سایر شرایط پزشکی
• حساسیت به ید، داروها و بیهوشی 
• مصرف در حال حاضر داروها و یا بلع سایر مواد حاوی ید، جلبک دریایی، شربت های سرفه، مولتی ویتامین ها یا داروهای قلبی
• انجام آزمایشاتی مانند عکسبرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن، جراحی یا درمان با استفاده از ماده حاجب یددار طی دو ماه گذشته

قبل از معاینه، معمولا آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئید در خون انجام می شود. بنابرین نباید چندین ساعت قبل از آزمایش غذا خورده شود. زیرا غذا خوردن می تواند بر دقت اندازه گیری جذب تأثیر بگذارد.

حالت بیمار در حین و بعد از اسکن تیروئید

در حین اسکن تیروئید، در حالی که دوربین گاما در حال عکسبرداری است، کاملاً در حالت خوابیده و سر به عقب دراز کشیده شده است، احساس راحتی نمی شود اما به طورکلی بیشتر روش های اسکن تیروئید و جذب تیروئید بدون درد است.

هنگام وارد شدن سوزن رادیوتراکر به داخل ورید، احساس سوزن سوزن خواهید کرد. هنگام تزریق رادیوتراکر ممکن است احساس سرما در حال حرکت به سمت بالا از بازو داشته باشید. به طور کلی، هیچ عارضه جانبی دیگری وجود ندارد.

مقدار کمی رادیوتراکر ممکن است طی چند ساعت یا روزهای اول آزمایش از طریق ادرار یا مدفوع از بدن خارج شود. بنابرین بهتر است برای کمک به دفع مواد رادیواکتیو از بدن، مقدار زیادی آب نوشیده شود.

 نکاتی در مورد اسکن تیروئید

در بسیاری از موارد اسکن تیروئید بی مورد درخواست می گردد و در واقع نیازی به انجام آن نیست. امروزه اسکن تیروئید که به طور معمول توسط بهترین جراح تیروئید انجام می شود در 2 مورد بیشتر کاربرد دارد:

1- در بیماران پرکاری تیروئید برای آنکه علت پرکاری را متوجه شویم اسکن تیروئید انجام می دهیم.

2- در بیمارانی که سرطان تیروئید داشتند و جراحی شدند برای آنکه بدانیم بیماری در چه وضعیتی قرار دارد، پس از انجام یددرمانی اسکن می کنیم.

اغلب بیمارانی که اسکن می کنند با توجه به اینکه اسکن بسیار حساس است و حتی باقیمانده سلول ها را نیز نشان می دهد، از جواب اسکن نگران می شوند و دائماً می پرسند که آیا قسمتی از تیروئید ما باقیمانده است یا خیر؟ باید در جواب گفت اسکن ارزش تشخیصی زیادی ندارد و لذا یافته های اسکن را با سونوگرافی تایید می کنیم. اگر سونوگرافی یافته ای مثبت نشان داد با ارزش می شود و فقط براساس یافته های اسکن قضاوت نمیکنیم.

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴