غده تیروئید

 تیروئید، غده ای پروانه ای شکل در جلوی گردن و بزرگ ترین غده درون ریز بدن است که دو هورمون  T3 و T4 را تولید می کند. این دو هورمون میزان سوزاندن انرژی و نحوه واکنش بدن به هورمون های استرس زا و یا به طور کلی سرعت سوخت و ساز بدن را کنترل می کنند. بنابرین اختلال در عملکرد غده تیروئید سرعت متابولیسم را کاهش و یا افزایش می دهد.

زمانی که تیروئید دچار اختلال شود و سطح هورمون ها خیلی پایین یا خیلی بالا باشد، علائم مختلفی بروز پیدا می کنند که در سطح گسترده ای قابل مشاهده خواهند بود و نمی توان آن ها را نادیده گرفت.

دلایل پایین بودن هورمون های تیروئید (کم­ کاری تیروئید)

• بیماری هاشیموتو

بیماری هاشیموتو به عنوان یک اختلال خود ایمنی شایع ترین دلیل کم کاری تیروئید است که در آن بدن به غده تیروئید حمله می کند. در نتیجه این حمله تیروئید آسیب دیده و تولید هورمون کاهش می یابد.

• اختلال در غده هیپوفیز

این غده، هورمون محرک تیروئید (TSH) را تولید می کند. اگر هیپوفیز به اندازه TSH تولید نکند، میزان هورمون های تیروئید نیز کاهش می یابد.

دلایل بالا بودن هورمون های تیروئید (پرکاری تیروئید)

• بیماری گریوز

شایع ترین دلایل پرکاری تیروئید، بیماری گریوز است.گریوز، نوعی اختلال خود ایمنی در بدن است که به غده تیروئید حمله می کند. این بیماری سبب انتشار سطوح بالایی از هورمون تیروئید به خون می شود.

• ندول های تیروئیدی

این ندول ها در تیروئید به وجود می آیند و گاهی شروع به تولید هورمون تیروئید می کنند. ندول های بزرگ که قابل مشاهده هستند و ندول های کوچک با سونوگرافی قابل تشخیص هستند.

 

نشانه های اختلال در غده تیروئید

نشانه های اختلال در غده تیروئید در بدن چیست، غده تیروئید شما ممکن است کوچک باشد، اما تأثیر زیادی بر روی کل بدن شما دارد، غده تیروئید یکی از اندام های بسیار کارآمد در بدن شما است. این غده پروانه ای شکل هورمون هایی تولید می کند که متابولیسم را تنظیم می کنند. (این متابولیسم، نحوه تبدیل غذا به انرژی و استفاده از سلول توسط انرژی را تنظیم می کند) و در نهایت کلیه سیستم های بدن شما را به درستی کار می کند و به کار می برد. دکتر علی بخشی بهترین جراح تیروئید درتهران.

مشکلات رایج اختلال در غده تیروئید

اگر سطح تیروئید شما بیش از حد فعال و آزاد کننده هورمون زیاد نباشد ، یا کم کار باشید و مقدار کمی هورمون آزاد کنید، ممکن است علائم خاصی ایجاد کند. اما نشان دادن مشکلات تیروئید دشوار است، به همین دلیل است که تقریباً 60 درصد بیماران مبتلا به سرطان تیروئید از وضعیت خود اطلاع ندارند. در زیر به مشکلات رایج اختلال در غده تیروئید اشاره می کنیم.

۱. کاهش یا افزایش وزن

از نشانه های شایع اختلال در تیروئید تغییر ناگهانی وزن است. افزایش وزن، نشانه کاهش هورمون های تیروئید (کم ­کاری تیروئید) است. در مقابل، اگر هورمون های تولیدی تیروئید بیش از نیاز بدن باشد ممکن است کاهش وزن ناگهانی ایجاد شود که به این حالت، پر کاری تیروئید گفته می شود.

۲. التهاب در گردن تورم و بزرگ شدن گردن

گردن متورم و ملتهب (گواتر) نشانه قابل مشاهده است که ممکن است بیانگر وجود اشکال و اختلال در تیروئید باشد که می تواند کم­کاری و یا پرکاری تیروئید باشد. گاهی تورم گردن به دلیل سرطان تیروئید یا ندول است. همچنین این تورم  ممکن است بر اثر مشکلات دیگری در بدن باشد.

۳. تغییر در ضربان قلب

هورومون های تیروئیدی تقریبا روی همه اعضای بدن و حتی روی سرعت ضربان قلب تاثیر دارند. ضربان قلب افرادی که کم­کاری تیروئید دارند از حد معمول پایین تر است. همچنین پرکاری تیروئید نیز ممکن است سبب افزایش ضربان قلب شود.

۴. تغییر در روحیه و انرژی بدن

اختلال در تیروئید سبب تغییرات اساسی در انرژی بدن و روحیه می شود. کم­کاری و پرکاری تیروئید در نحوه استفاده انرژی در بدن، اثر متفاوتی دارند اما هر دو می توانند بدن انسان را عاری از انرژی کنند. در صورت ابتلا به کم­کاری تیروئید، هیچ انرژیی برای انجام کارها وجود ندارد و فرد با مشکل کم­کاری تیروئید احساس خستگی، تنبلی و یا افسردگی می کند. پر کاری تیروئید نیز سرعت سوخت و ساز بدن را به شدت بالا می برد و فرد ممکن است از چنین حالتی کلافه شود. این مصرف انرژی بالا می تواند شامل مشکلاتی از قبیل اضطراب، اختلال در خواب، بی قراری و تحریک پذیری شود.

۵. ریزش مو

از دیگر نشانه های متعادل نبودن غده تیروئید ریزش مو است. کم کاری و پرکاری تیروئید هر دو سبب ریزش مو می شوند. در بسیاری از موارد پس از درمان تیروئید، موهای ریخته شده مجددا رشد می کنند.

۶. احساس گرما یا سرمای شدید

مشکل تیروئید منجر به ایجاد اختلال در تنظیم دمای بدن می شود. افرادی که کم کاری تیروئید دارند، بیش از حد معمول احساس سرما می کنند. در حالی که پرکاری تیروئید باعث تعریق شدید و بی­زاری از گرما می شود.

۷. نازک یا سخت شدن پوست

در پرکاری تیروئید تغییرات پوستی سریع تر اتفاق می افتد و معمولا همراه با نازکی و حساس شدن پوست است. دیگر مشکلات پوستی که ممکن است با پرکاری تیروئید خود را نشان دهند عبارتند از: افزایش قرمزی صورت و دست ها و احساس رطوبت و گرما پوستی.

اما در کم­کاری تیروئید روند تغییرات پوستی کند خواهد بود و پوست حالتی سخت به خود می گیرد. افراد مبتلا به کم­کاری تیروئید ممکن است پوست سرد و رنگ پریده، زخم های طول کشیده و پوست نارنجی و زرد رنگ (در این حالت تیروئید نمی تواند کاروتن را به ویتامین A تبدیل کند) داشته باشند.

۸. تغییر در خلق و خو

پرکاری تیروئید با مشکلاتی مانند اضطراب، فوق العاده احساساتی شدن و حتی روانپریشی در ارتباط است و تاثیری دیوانه کننده روی احساسات می گذارد. کم­کاری تیروئید نیز با افسردگی و دوری از موقعیت های اجتماعی، مشکلات مانند فراموشی و یا اختلال در یادگیری در ارتباط است.

۹. اختلالات قاعدگی

چرخه قاعدگی در خانم ها وابسته به شاخص های هورمونی حساس است و یک تغییر هورمونی کوچک می تواند نظم این چرخه را به هم بزند. در صورت ابتلا به کم­کاری یا پرکاری تیروئید، چرخه قاعدگی می­تواند بیشتر یا کمتر اتفاق بیافتد و همچنین خیلی سنگین یا خیلی سبک باشد. بنابرین اگر چرخه قاعدگی به شدت دچار تغییر شده باشد، فرد باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کند تا از نظر هورمونی مورد بررسی قرار بگیرد.

۱۰. تغییر در حرکات روده

پرکاری تیروئید به همه چیز سرعت می بخشد و حرکت روده ها نیز یکی از این موارد است. در پرکاری تیروئید سرعت کار کردن شکم افزایش می یابد و در طول روز، شکم چندین بار کار می کند. اما در کم­کاری تیروئید با کند شدن فرآیندهای بدن، سرعت حرکت روده ها نیز کند می شود و فرد دچار یبوست می شود.

۱۱. تغییر حالت چشم ها

در بیماری گریوز (نوعی پرکاری تیروئید) چشمان فرد به دلیل تجمع بافت اضافی پشت چشم به شدت بیرون زده می باشد که در اصطلاح پزشکی به آن اگزوفتالمی گفته می شود.

تشخیص اختلالات تیروئید توسط متخصص

در صورت مشاهده نشانه ها و اختلالات فوق و شک به وجود اختلال در عملکرد تیروئید، انجام تست خون کمک کننده خواهد بود. این تست میزان هورمون محرک تیروئید (TSH) را اندازه می گیرد. اگر میزان TSH بالا باشد، نشان دهنده کم کاری تیروئید است، اما اگر TSH پایین باشد نشان دهنده پرکاری تیروئید است. در برخی موارد نیز برای تشخیص مشکل تیروئید عکس برداری انجام می شود.

عوارض اختلالات تیروئید

اگر کم کاری تیروئید درمان نشود سبب افزایش کلسترول و خطر سکته مغزی و حمله قلبی می شود. در موارد شدید، سطح بسیار پایین هورمون تیروئید سبب کاهش هوشیاری فرد و افت شدید دمای بدن می شود. پرکاری تیروئید هم در صورت درمان نشدن سبب مشکلات قلبی و شکننده شدن استخوان ها می شود.

 

 

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴