گرهک‌های تیروئید یا ندول‌های تیروئید توده‌هایی هستند که معمولاً از یک غده تیروئید سالم بوجود می‌آیند. تنها درصد کمی از این‌ها سرطانی می‌شوند. اغلب این رشد غیرطبیعی بافت تیروئید در لبه غده تیروئید قرار دارد و می‌تواند به عنوان یک توده در گلو لمس شود. هنگامی که این گرهک‌ها بزرگ شوند یا در افراد بسیار لاغر ایجاد شوند، می‌توانند به عنوان یک توده در جلوی گردن دیده شوند. گاهی اوقات ندول تیروئید به صورت یک حفره پر از مایع (کیست تیروئید) بوجود می‌آید. کیست تیروئید معمولاً از انحطاط آدنوم تیروئید، که خوش‌خیم هستند، ایجاد می‌شوند اما گاهی اوقات حاوی اجزای جامد بدخیم نیز می‌باشند. پس از اینکه یک ندول تیروئید یافت شد، در اکثر مواقع از آن سونوگرافی بعمل می‌آید تا تشخیص تأیید گردد و ماهیت ندول مشخص گردد. بافت برداری آسپیراسیون نیز از جهت بررسی بافت ندول بعمل می‌آید.

ندول‌های تیروئید در جوانان و کودکان بسیار شایع هستند. تقریباً ۵۰٪ از مردم یک ندول دارند، اما آنها معمولاً توسط پزشک در طول یک معاینه پزشکی تشخیص داده یا اتفاقی در طول بررسی یک بیماری غیر مرتبط کشف می‌شوند.  

جراحی (تیروئیدکتومی) ممکن است در موارد زیر انجام شود:

عود دوباره ندول پس از ۳ یا ۴ بار بافت برداری آسپیراسیون

اندازه بیش از ۴ سانتی‌متر (در برخی موارد)

ظهور علائم فشاری

علائم بدخیمی (اختلال عملکرد تارهای صوتی، لنفادنوپاتی)

نتیجه سیتوپاتولوژی که سرطان را رد نکند

 

 

 

 

 

هدف از درمان طبیعی کردن سطح هورمون‌های تیروئید می‌باشد. در بیمارانی که علت پرکاری تیروئید مصرف زیاد هورمون می‌باشد باید دوز دارو تنظیم شود. در کسانی که علت بیماری التهاب تیروئید می‌باشد چون بیماری خود محدود شونده است نیاز به درمان اضافه ندارد. در مواردی که علت پرکاری تیروئید بیماری گریوز یا گواتر مولتی ندولر یا گواتر گره‌ای منفرد سمی باشد درمان شامل یکی از موارد زیر می‌باشد:

داروهای ضد تیروئید خوراکی مدت کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بامقدار مناسب دارو کنترل پرکاری تیروئید در عرض چند هفته میسر است. این داروها عوارض جانبی نیز دارند از جمله بثورات پوستی، خارش، تب و بندرت التهاب کبد یا کاهش گلبول‌های سفید خون. بیماران باید جهت شناخت این عوارض آموزش داده شوند و اگر دچار زردی پوست و کهیر یا خارش شدید، تب بالا یا گلو درد شدید شدند، باید از داروها را قطع نموده به پزشک خود مراجعه کنند.

 ید رادیواکتیو باعث از کار افتادن گواتر یا کوچک شدن گره‌های سمی که تولیدکننده هورمون تیروئید می‌باشند، می‌گردد. این درمان بدون خطر است و در بالغین با پرکاری تیروئید بطور گسترده استفاده می‌شود. اشعه تولید شده توسط این مقدار ید باعث تخریب سلولهای تیروئید می‌شود، ولی به علت آنکه غلظت آن در تیروئید بیش از نقاط دیگر است، اشعه به سایر نقاط بدن آسیب نمی‌رساند. 

جراحی تیروئید یک درمان دائمی دیگر بر ای پرکاری تیروئید است. امروزه این درمان کمتر توصیه می‌شود زیرا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و ایجاد مشکلات پس از جراحی از جمله ایجاد بدشکلی در گردن می‌شود. بعلاوه در موارد نادری ممکن است باعث صدمه به ساختمانهای نزدیک به تیروئید در گردن شود. عارضه دیگر کم‌کاری تیروئید می‌باشد که این عارضه براحتی با قرص لووتیروکسین که عارضه جانبی ندارد برای تمام عمر قابل کنترل است.

 

 

 

این غده جزء بزرگترین غدد اندوکرین بوده که از دو لوب تشکیل شده‌است. وزن آن حدود بیست و پنج گرم بوده و اندازه آن در خانم‌ها بزرگتر است، البته اندازه آن در دوران قاعدگی و حاملگی افزایش می‌یابد. در قسمت مرکزی دارای ایسموس (تنگه) بوده که سبب اتصال دو لوب تیروئیدی به یکدیگر می‌گردد. ممکن است گاهی لوب سومی هم به شکل هرمی از ایستموس یا دو لوب اصلی دیگر بیرون بزند.

در بعضی موارد توده‌های کوچکی از جنس بافت تیرویید در اطراف غده مشاهده می‌شود که به غده اصلی اتصالی ندارند و با نام غدد اکسسوری (فرعی) تیروئیدی شناخته می‌شوند.

واحدهای تشکیل دهنده غده تیروئید آسینوس یا فولیکول بوده که در قسمت مرکزی آن ما پروتئین‌های کلوئیدی را داریم که خود به عنوان انباری به منظور ذخیره هورمون تیروئید می‌باشد و دارای چهار عملکرد اصلی می‌باشند: جذب و انتقال ید، ساخت و ترشح تیروگلوبین، اتصال ید به تیروگلوبین به منظور ساخت هورمون‌های تیروئیدی و ترشح هورمون تیروئید به دستگاه گردش خون