پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)

هیپرتیروئیدیسم شرایطی است که در آن غده تیروئید شما مقادیر بالایی از هورمون تیروکسین را ترشح می کند. علائم هیپرتیروئیدیسم مشابه مشکلاتی است که در سایر بیماری ها پیش  می آید به همین علت تشخیص آن برای پزشک شما کمی دشوار خواهد بود ولی به هر حال علائم و نشانه هایی دارد که عبارتند از:

• کاهش وزن ناگهانی حتی در زمانی که اشتهای شما و برنامه غذایی تان نرمال است و یا حتی افزایش غذای مصرفی هم داشته اید.
• افزایش اشتها
• عصبانیت و کج خلقی
• لرزه که معمولا در دست ها و انگشتان دیده می شود.
• تعریق
• تغییر در الگوی دفع مدفوع به خصوص افزایش دفع مدفوع
• خستگی و ضعف ماهیچه
• اشکال در خواب

معمولا در بزرگسالان یا هیچ یک از علائم مشاهده نمی شود و یا یکی از علائم را به صورت خفیف نشان می دهند مانند افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما، خستگی زود هنگام در هنگام فعالیت های روز مره.

علائم هایپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)

1- تعریق و تشنگی

2- عدم تحمل هوای گرم

3- کاهش وزن

4- مشکلات قلبی مثل آریتمی ها، فیبریلاسیون دهلیزی

5- نارسایی قلبی

6- کم خوابی

7- اسهال

8- افتالموپاتی (مشکلات چشمی)

9- ریزش مو

10- افزایش ضریان قلب بیش از 100 تا در دقیقه

11- فشارخون بالا

از دیگر علائم هایپوتیروئیدی میتوان به موارد زیر اشاره کرد

1- یبوست

2- افسردگی

3- تغییر در چرخه قاعدگی بانوان

4- ریزش مو

5- خشکی پوست

6- ضربان قلب آهسته (برادیکاردی)

7- کاهش اشتها

8- افزایش وزن بدون وعده غذایی اضافه

9- پرخاشگری در اکثر مواقع

10- حساسیت زیاد در برابر سرما

11- فشارخون بالا (دیاستولی)

عوارض هایپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)

هیپرتیروئیدیسم می تواند عواقب متعددی را به دنبال داشته باشد که عبارتند از:

• مشکلات قلبی: یکی از جدی ترین مشکلات هیپرتیروئیدیسم درگیری قلب است کهشامل افزایش ضربان قلب و ضربان نامنظم قلب می باشد و این عوارض با درمان مناسب قابل پیشگیری هستند.
• شکنندگی استخوان: هیپرتیروئیدیسم درمان نشده می تواند سبب ضعف وشکنندگی استخوان ها (استئوپروز) شود مقاومت استخوان های شما تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مینرال های موجود در آن ها بستگی دارد. مقادیر بالای هورمون تیروئید توانایی بدن برای نگهداری کلسیم در استخوان ها را ضعیف می کند.
• مشکلات چشم: گاهی اوقات بیماران دچار مشکلات چشمی مانند بیرون زدگی، قرمزی و یا تورم، حساسیت به نور، دید تار و دید دوتایی می شوند.
• پوست قرمز و متورم: در بعضی موارد نادر پوست بیماران تحت تاثیر قرار می گیرد و قرمزی و تورم پوست به خصوص در ساق و کف پا دیده می شود.
• تیروئید سمی: هیپر تیروئیدیسم می تواند شما را در خطر تیروئید سمی قرار دهد و بهصورت ناگهانی علائم را شدت دهد و منجر به تب، افزایش ضربان قلب و گاهی اوقات سبب هذیان گویی شود، اگر این علائم را دیدید سریعا در پی درمان باشید.

درمان هایپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)

• داروهای ضد‌تیروئید: این داروها میزان هورمونی که غده‌ی تیروئید تولید می‌کند را کاهش می‌دهند. برای اکثر بیماران، دارویی که پزشکان ترجیح می‌دهند تجویز کنند، داروی متی‌مازول (تاپازول) است چرا که ثابت شده این دارو عوارض کمی دارد. پروپیل تیواوراسیل داروی دیگری است که برای بیمارانی که نسبت به متی‌مازول آلرژی دارند یا خانم‌هایی که در سه ماهه اول باداری خود هستند تجویز می‌شود.

داروهای ضد تیروئید باید برای دوره‌های بسیار طولانی مصرف شوند (یک یا دوسال یا حتی بیشتر). پس از این مدت پرکاری تیروئید برطرف می‌شود اما احتمال بازگشت آن وجود دارد.

درمان با داروهای ضد‌تیروئید می‌تواند به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت باشد. درمان کوتاه مدت بدین منظور انجام می‌شود که تا زمان تصمیم‌گیری پزشک به منظور انجام یک روش درمانی دائم، با کمک داروهای ضد‌تیروئید، میزان تیروئید موجود در خون بیمار در سطح نرمال حفظ شود. و از درمان بلند‌مدت نیز بدین منظور استفاده می‌شود که بتوان بیماری را وارد فاز بهبودی کرد، تا جایی که حتی بعد از قطع مصرف دارو نیز، بیمار در وضعیت بهبودی بماند.

• بتا بلوکرها: داروهای بتابلوکر، مانند آتنولول یا پروپرانولول، موجب توقف یا کاهش تولید هورمون تیروئید نمی‌شوند و در عوض آنها علائمی که بر اثر پرکاری تیروئید ایجاد می‌شود را کنترل می‌کنند، به خصوص علائمی مانند ضربان سریع قلب، لرزش دست‌ها، اضطراب و گرمای زیادی که بدن تولید می‌کند.
• ید رادیواکتیو: در حالت عادی، غده‌ی تیروئید ید موجود در خون را جمع آوری می‌کند و به کمک آن هورمون تیروئید را تولید می‌کند. در این روش درمانی بی بیمار نوعی ید رادیواکتیو داده می‌شود و این ماده پس از جذب شدن توسط غدد تیروئید موجب تخریب غدد تیروئیدی می‌شود. پاسخ به این روش درمانی در حدود 6 تا 18 هفته طول می‌کشد. از آنجایی که اغلب ید رادیواکتیو عملکرد عادی تیروئید را با اختلال مواجه می‌کند، افرادی که از این روش درمانی استفاده کرده‌اند نیاز دارند که تا پایان عمر تیروئید مصرف کنند تا نبود تیروئید در خون خود را جبران کنند.
• جراحی: برداشتن غده‌ی تیروئید با جراحی توسط جراح سرطان تیروئید خوب نیز یکی دیگر از روش‌های درمان دائمی برای پرکاری تیروئید است اما این روش ترجیحا استفاده نمی‌شود. جراحی تیروئید تنها در صورتی انجام می‌شود که غده‌ی تیروئید بسیار بزرگ شده باشد (گواتر) و در تنفس بیمار اختلال ایجاد کرده باشد، یا این که مصرف داروهای ضد‌تیروئید موثر نباشند و یا این که بیمار به دلایلی نتواند ید رادیواکتیو مصرف کند. از روش جراحی همچنین برای درمان بیمارانی استفاده می‌شود که دارای توده‌ای (به نام ندول) در تیروئید خود هستند، خصوصا اگر احتمال سرطانی بودن این توده وجود داشته باشد.

کم ­کاری تیروئید (هایپوتیروئیدیسم)

کم کاری تیروئید به حالتی اطلاق می شود که غده تیروئید شما مقادیر کافی از هورمونهایی مهم و خاص را تولید نکند. زنان به ویژه زنان بالای ۵۰ سال بیش احتمال دارد که به کم کاری تیروئید مبتلا گردند. کم کاری تیروئید تعادل طبیعی واکنشهای شیمیایی بدنتان را مختل می کند. کم کاری تیروئید در مراحل اولیه اش به ندرت سبب ظهور علایم بیماری می شود ولی در اغلب مواقع، کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند سبب ایجاد پاره ای از مشکلات در سلامت تان گردد از جمله:

• خستگی
• تنبلی و احساس کسل بودن
• افزایش حساسیت به سرما
• یبوست
• پوست خشک و رنگ پریده
• صورت متورم
• صدای خشن و گرفته
• افزایش سطوح کلسترول خون
• افزایش وزن ناخواسته
• درد، حساسیت و سفت شدن عضلانی
• درد، سختی یا تورم مفاصل
• ضعف عضلانی
• دوره های قاعدگی شدیدتر از حالت عادی
• ناخن ها و موهای شکننده
• افسردگی

اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، نشانه ها و علایم بیماری به تدریج شدیدتر می گردند. تحریک مداوم تیروئید به منظور آزادسازی هورمونهای بیشتر، ممکن است منجر به افزایش حجم تیروئید (گواتر) گردد. به علاوه ممکن است با پیشرفت بیماری بیشتر دچار فراموشی شوید و روندهای فکری شما آهسته تر شود و یا احساس افسردگی کنید.

عوارض کم ­کاری تیروئید (هایپوتیروئیدیسم)

بیماری کم کاری تیروئیدی درمان نشده ممکن است منجر به ظهور عوارض و مشکلاتی در سلامت گردد از جمله:

• گواتر: تحریک مداوم غده تیروئید برای آزادسازی هورمونهای بیشتر ممکن است منجر بهبزرگ تر شدن غده تیروئید شما (حالتی که تحت عنوان گواتر شناخته می شود) گردد. یک گواتر بزرگ می تواند بر ظاهر شما اثر گداشته و نیز در بلع و تنفس شما اختلال ایجاد کند.
• مشکلات قلبی: کم کاری تیروئید همچنین ممکن است با افزایش خطر بیماری قلبیهمراه باشد چرا که در افراد دارای اختلال تیروئید ممکن است سطوح بالا از لیپوپروتئین های با چگالی کم ( کلسترول LDL) ایجاد گردد. حتی کم کاری تیروئید تحت بالینی که نوع خفیف تر و خوش خیم تری از کم کاری تیروئید حقیقی می باشد می تواند منجر به افزایش سطوح کلی کلسترول و اختلال در پمپاژ طبیعی قلبتان گردد. کم کاری تیروئید همچنین می تواند منجر به بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی گردد.
• پی آمدهای کم کاری تیروئید بر سلامت روان: ظهور افسردگی ممکن است زودتر دربیماری کم کاری تیروئید ایجاد گردد و ممکن است با گذشت زمان افسردگی شدید تر شود. کم کاری تیروئید می تواند منجر به کند شدن عملکرد ذهنی گردد.
• ناباروری: کاهش سطح هورمونهای تیروئیدی ممکن است موجب ایجاد تداخل در تخمکگذاری گردد و موجب اختلال در باروری شود. به علاوه برخی از نمونه های کم­کاری تیروئید (نظیر اختلال اتو ایمیون) نیز باروری را مختل می نمایند. درمان کم­کاری تیروئید با درمان جایگزینی هورمونی ممکن نیست که کاملا باروری را مختل نماید. ممکن است نیاز به انجام مداخلات دیگری باشد.
• نقایص مادرزادی: کودکانی که از زنان با بیماری تیروئید درمان نشده متولد می شوندنسبت به فرزندانی که از مادران سالم متولد می شوند ممکن است ریسک بالاتری را برای ابتلاء به نقایص مادرزادی داشته باشند. این کودکان بیشتر مستعد ابتلا به مشکلات عقلانی و تکاملی هستند. همچنین کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده از بدو تولد در خطر ابتلا به مشکلات جسمانی و ذهنی هستند ولی اگر بیماری در طی چند ماه نخست زندگی تشخیص داده شود شانس پیشترفت و تکامل طبیعی کودک بسیار بهتر می شود.

درمان کم ­کاری تیروئید (هایپوتیروئیدیسم)

• هورمون تراپی: روزانه از لوتیروکسین ( هورمون تیروئید مصنوعی ) استفاده می شود.یک الی دو هفته بعد از مصرف قرص احساس خستگی کمتر می شود. دارو سطح کلسترول بالا را کاهش می دهد و کاهش وزن ایجاد می شود. درمان با این دارو معمولاً مادام العمر است اما دوز دارو با نیاز بدن تغییر می کند. هر سال باید TSH بررسی شود برای تعیین دوز مناسب دارو ابتدا دو تا سه آزمایش TSH انجام می شود و دوز دارو تنظیم می شود. مصرف بیش از حد دارو سبب افزایش اشتها، بی خوابی، تپش قلب و لرزش بدن می شود. در بیماری عروق کرونر و کم کاری شدید تیروئید درمان با مقدار کم شروع و به تدریج افزایش داده می شود. برخی از داروها ( مکمل های آهن، کلستیرامین، هیدروکسید آلومینیم و مکمل های کلسیم ) و غذا هایی مانند ( محصولات سویا و رژیم غذایی با فیبر بالا ) ممکن است روی جذب هورمون تیروئید تاثیر بگذارند. لذا باید از خوردن همزمان هورمون های تیروئید با آنها اجتناب شود.

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴