سرطان کیسه صفرا معاینه توسط بهترین جراح سرطان

سوال بیمار

باسلام آقای دکتر پدرم سونو گرافی دادند در سونو به کنسر کیسه صفرا مشکوک شدند به جراح عمومی مراجعه کردیم نظرشان درآوردن کیسه صفرا با لاپاروسکوپی است آیا کار درستی است یا بایستی باز عمل کنیم؟ باتشکر

پاسخ دکتر عباس علی بخشی

در صورتیکه شک به سرطان کیسه صفرا وجود دارد عمل جراحی لاپاراسکوپی توصیه نمی شود و بایستی عمل باز انجام شود.

کیسه صفرا چیست؟

کیسه صفرا اندامی کوچک و گلابی شکل در سمت راست شکم و زیر کبد است. کیسه صفرا اندامی است که بخشی از سیستم صفراوی انسان است و در تولید، ذخیره و ترشح صفرا نقش مهمی دارد. صفرا مایعی قهوه ای رنگ مایل به زرد است که توسط کبد تولید شده و برای هضم غذاهای چرب در روده­ی باریک مورد استفاده قرار می گیرد. بنا به مطالعات انجام شده کیسه صفرا برای بقای انسان ضروری نیست و صفرا می تواند از راه های دیگری نیز به روده­ی باریک برسد.

سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا زمانی رخ می دهد که سلول های سالم کیسه صفرا دستخوش جهش و تغییر قرار بگیرند. این جهش باعث رشد غیر عادی و تداوم حیات سلول ها می شود. از تجمع سلول ها تومور تشکیل می شود که می تواند خارج از کیسه صفرا رشد و به سایر قسمت های بدن سرایت کند.

سرطان کیسه صفرا یکی از انواع سرطان های نادر است. اگر سرطان کیسه صفرا در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس درمان بسیار بالاست. اما در اکثر موارد، تشخیص سرطان کیسه صفرا دشوار است. در واقع دلیل این دشواری کوچک بودن این عضو در بدن است. از آنجا که غالبا درمان این نوع سرطان سخت است، معمولا به صورت ترکیبی از روش های جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و موارد دیگر استفاده می شود.

انواع سرطان کیسه صفرا

شایعترین انواع سرطان کیسه صفرا عبارت است از:

• آدنوکارسینوم: در اکثر موارد منشا سرطان کیسه صفرا از سلول های غده ای است که سطح داخلی کیسه صفرا را پوشانده اند. اگر منشا سرطان کیسه صفرا از این نوع سلول باشد، آدنوکارسینوما نامیده می شود که تقریباً ۹۰ درصد بیماران مبتلا به این نوع از سرطان کیسه صفرا هستند.
• آدنوکارسینوم پاپیلاری: این نوع سرطان، گونه فرعی آدنوکارسینوم است که در مقایسه با دیگر گونه های سرطان کیسه صفرا پیش آگهی بهتری دارد. احتمال گسترش این سرطان به گره های لنفاوی مجاور یا دیگر اندام ها مانند کبد بسیار پایین تر است.

آدنواسکواموس، کارسینوم سلول های سنگفرشی، کارسینوم سلول های کوچک و سارکوم نیز گونه های نادرتری از سرطان کیسه صفرا هستند.

مراحل سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا شامل مراحل زیر است:

• مرحله­ ۱

سرطان محدود به لایه های داخلی کیسه صفرا است.

• مرحله­ ۲

سرطان به لایه ی بیرونی کیسه صفرا سرایت کرده است.

• مرحله­ ۳

در این مرحله سرطان به یک یا چند عضو مجاور مانند کبد، روده ی کوچک یا معده سرایت کرده است. همچنین ممکن است سرطان کیسه صفرا به غدد لنفاوی مجاور نیز سرایت کرده باشد.

• مرحله­ ۴

آخرین مرحله از سرطان کیسه صفرا شامل تشکیل تومورهای بزرگ در چند عضو مجاور و تشکیل تومور در اندازه های مختلف در قسمت های دورتر بدن است.

علائم سرطان کیسه صفرا

• درد شکمی

این درد معمولاً در ناحیه اپی گاستر (بالای شکم) یا سمت راست بالای شکم حس می شود.

• زردی

به دلیل انسداد مجاری صفراوی توسط توده سرطانی، مایع صفرا (زردآب) جمع شده و منجر به زرد شدن پوست یا زرد شدن قسمت سفیدرنگ چشم می شود.

• بزرگ شدن کیسه صفرا

تشخیص بزرگ شدن کیسه صفرا به دلیل وجود اندام های دیگر در مجاورت کیسه صفرا ممکن است دشوار باشد، اما در آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی بهتر مشخص می شود.

• علائم سیستمیک

سرطان کیسه صفرا گاهی می تواند با علائم دیگری مانند حالت تب، کاهش وزن، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، نفخ و ورم کردن شکم، خارش شدید و سیاه شدن مدفوع همراه باشد.

عوامل پرخطر سرطان کیسه صفرا

عوامل زیر خطر سرطان کیسه صفرا را افزایش می دهد:

• جنسیت: سرطان کیسه صفرا در زنان شایع تر است.
• سن: خطر سرطان کیسه صفرا با بالا رفتن سن افزایش می یابد.
• سابقه ی سنگ کیسه صفرا: ابتلا به سرطان کیسه صفرا در افرادی که سابقه ی سنگ کیسه صفرا دارند بیشتر شایع است. با این وجود، به ندرت این دسته از افراد دچار سرطان کیسه صفرا می شوند.
• سایر بیماری ها و اختلالات کیسه صفرا: برای مثال پولیپ کیسه صفرا و عفونت مزمن کیسه صفرا از جمله مشکلاتی هستند که می توانند منجر به بروز سرطان کیسه صفرا شوند.

تشخیص سرطان کیسه صفرا

از آزمایشات و روش های زیر برای تشخیص سرطان کیسه صفرا استفاده می شود:

۱) آزمایش خون

تجویز آزمایش خون به منظور شمارش کامل خون، آزمایش عملکرد کبد و نشانگرهای تومور (برای اندازه گیری مواد شیمیایی تولید شده توسط سلول های سرطانی) علت بروز علائم را مشخص می کند.

۲) روش های عکس برداری از کیسه صفرا

این روش شامل موارد زیر است:

• سونوگرافی: روشی که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده می کند.
• سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) و یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): از دستگاه های مخصوص بدون درد برای اسکن و ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده می شود.
• لاپاراسکوپی تشخیصی: یک لوله نازک با دوربین در انتهای آن (لاپاراسکوپ) به شکم وارد می شود تا پزشک بتواند داخل آن را مشاهده کند.
• کلانژیوگرافی: رادیوگرافی از مجرای صفرا برای مشاهده باریک شدن یا انسداد و کمک به برنامه ریزی جراحی کیسه صفرا.

۳) جراحی تشخیصی

جراح در فرایندی به نام لاپاروسکوپی شکم را کمی می برد و دوربین کوچکی را وارد می کند. دوربین به جراح اجازه می دهد قسمت های اطراف کیسه صفرا را برای مشاهده ی علامت سرایت سرطان معاینه کند.

۴) تست معاینه ی مجرای صفرا

برای این کار تزریق رنگ به مجرای صفرا انجام می شود. به کمک این روش می توان انسداد مجرای صفرا را تشخیص داد. کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب گرد (ERCP) آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی و آنژیوگرافی زیرپوستی ازجمله این آزمایشات است.

درمان سرطان کیسه صفرا

هدف اولیه­ ی درمان برداشتن سرطان است اما اگر این امر امکان پذیر نباشد، می توان از سایر روش ها برای کنترل شیوع بیماری و حفظ راحتی بیمار تا جای ممکن کمک گرفت.

در مرحله ی آغازین سرطان کیسه صفرا جراحی یکی از گزینه های پیش رو است. از جمله:

• برداشتن کیسه صفرا

درصورتی که سرطان در مرحله ­ی اولیه و محدود به کیسه صفرا باشد، می توان به کمک جراحی کیسه صفرا را برداشت (کوله سیستکتومی).

• برداشتن کیسه صفرا و بخشی از کبد

اگر سرطان از کیسه صفرا به کبد سرایت کرده باشد، کیسه صفرا و قسمتی از کبد و مجرای صفرا را که اطراف کیسه صفرا را احاطه کرده برداشته می شود.

جراحی به درمان سرطان کیسه صفرا که به سایر قسمت های بدن سرایت کرده کمک نمی کند. بنابرین در این مرحله­ی بیماری روش­هایی که به تسکین علائم سرطان کمک می کند تا بیمار تا حد ممکن احساس راحتی داشته باشد، مورد استفاده قرار می گیرند:

• شیمی درمانی سرطان کیسه صفرا

این روش نوعی دارودرمانی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول­ های سرطانی استفاده می کند.

• پرتودرمانی سرطان کیسه صفرا

در این روش از اشعه های قوی انرژی، مانند اشعه­ ی ایکس و پروتون، برای از بین بردن سلول­ های سرطانی استفاده می شود.

روش های تسکین انسداد مجرای صفرا

سرطان کیسه صفرای پیشرفته باعث مسدود شدن مجرای صفرا و بروز مشکلات بیشتر می شود. استفاده از روش هایی برای رفع انسداد موثر واقع می شود. مثلا، جراح می تواند یک لوله ی فلزی توخالی (استنت) در مجرا قرار دهد تا آن را باز نگه دارد یا به کمک جراحی مسیر مجرای صفرا را تغییر دهید (بای پس صفرا).

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴