انواع تیروئیدیت ها

تیروئیدیت چیست؟

به التهاب غده تیروئید تیروئیدیت گفته می شود. این التهاب می تواند ناشی از عفونت غده تیروئید و یا یک پدیده خود ایمنی باشد.  علائم تیروئیدیت چه با کم‌کاری تیروئید و چه با پرکاری تیروئید همراه باشد، به طور معمول در چند مرحله شکل می گیرد.

علائم تیروئیدیت

علائم تیروئیدیت به این که سلول های تیروئید در زمینه التهاب با چه سرعتی آسیب دیده و تخریب می شوند، بستگی دارد.

اگر سلول های تیروئید به آرامی از بین بروند، سطح هورمون های تیروئید با گذشت زمان به تدریج کاهش پیدا می کند. این افراد علائم کم‌کاری تیروئید مانند موارد زیر را نشان می­دهند:

• خستگی
• افزایش وزن خفیف
• خشکی پوست
• کاهش تعریق
• یبوست
• عدم تحمل سرما

اگر تیروئیدیت موجب تخریب سریع سلول های تیروئید شود، هورمون های تیروئید به سرعت از سلول های تیروئیدی خارج شده و وارد جریان خون می شوند. این روند به نام تیروتوکسیکوز شناخته می شود و موجب علائم پرکاری تیروئید مانند موارد زیر می شود:

• افزایش تعریق
• عدم تحمل گرما
• اضطراب
• بی خوابی
• کاهش وزن
• ضربان سریع قلب
• دفع مدفوع مکرر
• خستگی و ضعف

ادامه مطلب انواع تیروئیدیت: انواع تیروئیدیت ها (بخش دوم)

انواع و دلایل تیروئیدیت

انواع تیروئیدیت را می توان بر اساس دلیل یا منشا آنها دسته بندی کرد.

1. تیروئیدیت هاشیموتو

تیروئیدیت هاشیموتو به واسطه حمله سیستم ایمنی بدن فرد به غده تیروئید و در نهایت تخریب آن رخ می دهد. این بیماری خودایمنی مادام العمر موجب کم‌کاری دائمی تیروئید می شود.

تیروئیدیت هاشیموتو بین زنان، به ویژه آنهایی که در بازه سنی 30 تا 50 سال قرار دارند و در افرادی مبتلا به بیماری های خودایمنی دیگر مانند دیابت نوع 1 یا آرتریت روماتوئید شایع‌تر است.

2. تیروئیدیت تحت حاد

تیروئیدیت تحت حاد به واسطه یک عفونت ویروسی شکل می گیرد. این شرایط در دو مرحله رخ می دهد که شامل یک مرحله پرکاری تیروئید و یک مرحله کم‌کاری تیروئید و به دنبال آن بهبودی است. مرحله پرکاری تیروئید موجب افزایش حساسیت به لمس غده تیروئید و بزرگ شدن غیرعادی آن (گواتر) می شود.

همانند تیروئیدیت هاشیموتو، این نوع از التهاب غده تیروئید بین زنان، به ویژه آنهایی که در بازه 30 تا 50 سال قرار دارند، شایع‌تر است.

3. تیروئیدیت پس از زایمان

در تیروئیدیت پس از زایمان، غده تیروئید پس از تولد نوزاد و سقط جنین عمدی یا غیر عمدی ملتهب می شود. این شرایط موجب پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید یا هر دو (یک مرحله به دنبال مرحله دیگر) به صورت موقتی می شود.

تیروئیدیت پس از زایمان به طور معمول بین زنان مبتلا به بیماری های خودایمنی دیگر شایع‌تر است. برخی زنان که تیروئیدیت پس از زایمان را تجربه می کنند به کم‌کاری تیروئید دائمی مبتلا می شوند.

4. تیروئیدیت خاموش (بدون درد)

تیروئیدیت خاموش یا تیروئیدیت بدون درد، موجب پرکاری خفیف و کوتاه مدت تیروئید می شود که گاهی اوقات با یک مرحله کم‌کاری تیروئید و سپس بهبودی دنبال می شود. در این نوع از تیروئیدیت، غده تیروئید اندازه عادی خود را حفظ کرده یا اندکی بزرگ می شود اما بیمار هیچ دردی را در گردن خود احساس نمی کند. این شرایط اغلب به واسطه یک مساله خودایمنی شکل می گیرد.

5. تیروئیدیت ناشی از دارو

برخی داروها می توانند موجب التهاب در غده تیروئید (بیشتر تیروئیدیت بدون درد) با اثرات متغیر بر عملکرد تیروئید شوند.

از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اینترفرون آلفا:این دارو برای درمان انواع سرطان مانند ملانومای بدخیم، و برخی عفونت های ویروسی مانند هیپاتیت C استفاده می شود.
• آمیودارون:این دارو برای درمان بیماران مبتلا به انواع آریتمی های قلب استفاده می شود.
• لیتیوم:این دارو بیشتر برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود.
• مهارکننده های تیروزین کیناز: این داروها به طور هدفمند برای درمان انواع مختلف سرطان مانند کارسینوم سلول کلیوی و سرطان مدولاری تیروئید استفاده می شوند.

6. تیروئیدیت عفونی حاد

در تیروئیدیت عفونی حاد، هر باکتری مانند استافیلوکوک یا استرپتوکوک غده تیروئید را آلوده می کند. به طور کلی، این یک نوع نادر از تیروئیدیت است و بیشتر بین کودکان شایع است.

عفونت ممکن است در نتیجه یک عفونت جریان خون، عفونت گردن یا پس از انجام آسپیراسیون با سوزن نازک (FNA)  از یک ندول تیروئید رخ دهد.

بیمار شروع ناگهانی گردن درد در یک سمت به همراه بلع دردناک را ذکر می کند. عملکرد تیروئید به طور معول عادی است، اگرچه پرکاری یا کم‌کاری تیروئید ممکن است رخ دهد.

7. تیروئیدیت عفونی مزمن

تیروئیدیت عفونی مزمن به طور معمول توسط یک قارچ ایجاد شده و احتمال وقوع آن در بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر است. حساسیت به لمس غده تیروئید در این مورد نسبت به تیروئیدیت عفونی حاد کمتر است و در هر دو سمت گردن رخ می دهد. برخی بیماران مبتلا به این نوع از تیروئیدیت با کم‌کاری تیروئید مواجه می شوند.

تشخیص تیروئیدیت

تشخیص تیروئیدیت از طریق معاینه بالینی، آزمایش های خون و برخی آزمایش های تصویربرداری انجام می شود.

• معاینه بالینی

افزون بر بررسی دقیق علائم بیمار، پزشک سابقه پزشکی بیمار مانند سابقه بارداری، عفونت ویروسی یا سابقه بیماری خودایمنی را بررسی می کند. بررسی داروهایی که فرد مصرف می کند و سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری تیروئید و معاینه دقیق غده تیروئید نیز انجام خواهد شد.

• آزمایش های خون

آزمایش های فعالیت تیروئید که شامل اندازه گیری هورمون محرک تیروئید  (TSH)، تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) می شوند، انجام می گیرند. ممکن است بررسی پانتی بادی های تیروئید برای تشخیص بیماری هاشیموتو درخواست داده شود. در صورت شک پزشک به تیروئیدیت تحت حاد، بررسی سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR) درخواست داده می شود.

• تصویربرداری

آزمایش های تصویربرداری – آزمایش جذب ید رادیواکتیو (RAIU) و سونوگرافی تیروئید – ممکن است برای تایید تشخیص برخی انواع تیروئیدیت و رد احتمالات دیگر مانند بیماری گریوز انجام شوند.

ادامه مطلب انواع تیروئیدیت: انواع تیروئیدیت ها (بخش دوم)

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴