نمونه برداری (بیوپسی) توده پستان
توده های پستان در کل به دو نوع خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند که هر کدام از نظر معاینه و تصویربرداری (سونوگرافی، ماموگرافی و…) مشخصات خاص خود را دارند. در یک جمله بهتر است تمامی توده های پستان نمونه برداری شوند چرا که تنها راه تشخیص قطعی توسط جراح سرطان سینه است.
توده های پستانی
بسیاری از زنان به محض احساس توده در بافت پستان، ممکن است نگرانی و دغدغه ابتلا به سرطان سینه داشته باشند. در حالی که عمده توده های پستانی غیرسرطانی هستند و تنها بخش کوچکی از این توده ها سرطانی می باشند. با این حال، توصیه می شود که به محض مشاهده هر گونه تغییرات در بافت پستان از جمله احساس توده، وجود ترشحات در نوک پستان، قرمزی و التهاب پستان سریعاً به پزشک مراجعه شود تا با انجام معاینات و آزمایشات لازم علت و ریشه این تغییرات در پستان تشخیص داده شود. بیوپسی (نمونه برداری) پستان یکی از روش های دقیق و مطمئن تشخیص توده های سرطانی از غیرسرطانی است که به دنبال تصویر برداری از بافت پستان به روش های ماموگرافی و سونوگرافی و در صورت مشاهده توده های مشکوک انجام می شود. در ادامه با انواع و روش های آن آشنا خواهیم شد.
بیوپسی پستان چیست؟
بیوپسی پستان فرایندی است برای ارزیابی توده های مشکوک پستان و کسب اطمینان از خوش خیم یا سرطانی بودن آن ها که در طول آن نمونه کوچکی از بافت پستان برای بررسی های آزمایشگاهی تهیه می شود.
در بیوپسی نمونه‌ای از بافت مشکوک پستان در اختیار پزشک قرار می گیرد تا بتواند با استفاده از بررسی آن، هر گونه ناهنجاری در سلول هایی که تشکیل دهنده توده ی پستانی هستند را شناسایی کند و به پزشک در انتخاب بهترین روش درمانی این توده ها کمک کند.
در گزارش آسیب شناسی که به پزشک ارسال می شود عبارت های متفاوتی استفاده می شود مثلا در آن عبارت های نرمال (عدم وجود سلول های سرطانی یا غیر طبیعی)، غیر نرمال اما خوش خیم (تجمعات کیست های کلسیمی اما غیر سرطانی که البته ممکن است نیاز به تست و پیگیری بیشتر داشته باشد) و وجود سلول های سرطانی (شامل اطلاعات دقیق تر درباره وضعیت توده سرطانی) بسته به نتایج به دست آمده به کار می رود.
انواع بیوپسی توده های پستانی
بیوپسی به طور کلی و خصوصاً در مبحث بیماری های پستان به دو شکل کلی امکان پذیر است:
۱. روش های غیر جراحی
۲. روش های جراحی
روش های غیر جراحی با بی حسی موضعی و روش های جراحی با بی هوشی انجام می گیرد.
روش های غیر جراحی بیوپسی پستان
بیوپسی با سوزن ظریف (Fine-needle aspiration biopsy)
این روش ساده ترین نوع بیوپسی پستان است. در این روش که برای ارزیابی توده های احساس شده در معاینه بالینی مورد استفاده قرار می گیرد، بیمار بر روی یک تخت دراز می کشد و پزشک یک ماده بی حس کننده به محل نمونه برداری تزریق می کند. پس از بی حس شدن کامل ناحیه مورد نظر، سوزن نازکی که به یک سرنگ متصل است به بافت سینه وارد شده و نمونه ای از سلول ها یا مایعات را از داخل توده جمع آوری می شود. در انتهای کار نیز یک گاز استریل بر روز محل نمونه برداری شده قرار داده می شود.
روش بیوپسی (نمونه برداری) با سوزن هسته ای (Core needle biopsy)
ارزیابی توده هایی که پزشک در ماموگرافی یا سونوگرافی مشاهده کرده و یا هنگام معاینه به وجود آن مشکوک شده به کمک این نوع نمونه برداری انجام می شود. همانند روش بالا در این نوع بیوپسی نیز نمونه از مایع میان بافتی تهیه شده و از سوزنی با قطر بزرگتر استفاده می شود.
در روش CNB چندین نمونه جمع آوری و برای شناسایی ویژگی های نشان دهنده بیماری تجزیه و تحلیل می شود. بسته به محل قرارگیری توده، ممکن است از روش های تصویربرداری دیگری مانند ماموگرافی یا MRI برای هدایت موقعیت سوزن برای به دست آوردن نمونه بافت استفاده شود.
نمونه برداری استریوتاکتیک (Stereotactic biopsy)
در این نوع نمونه برداری که توده به خوبی قابل لمس نیست، نمونه برداری تحت گاید و هدایت سونوگرافی و یا ماموگرافی و توسط رادیولوژیست انجام می گیرد. در این روش بیمار به سمت شکم روی یک سطح دراز می کشد و یکی از سینه ها در یک مدخل تعبیه شده روی میز قرار گرفته و بین دو صفحه فشرده می شود، رادیولوژیست در محل تعیین شده یک برش کوچک ایجاد می کند. سپس یک سوزن را وارد کرده و چندین نمونه از بافت را استخراج می کند.
روش های جراحی بیوپسی پستان
در این روش نمونه برداری با استفاده از جراحی سرپایی و با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود و مقداری از توده پستانی مشکوک همراه با مقداری از بافت سالم پستان استخراج شده و برای انجام آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه ارسال می گردد. چنانچه توده پستانی قابل لمس نباشد، در این روش نیز برای دسترسی دقیق از سونوگرافی استفاده می کند.
در روش جراحی بیوپسی دو روش وجود دارد:
- Excisional Biopsy: کل توده برداشته می شود.
- Incisional Biopsy: قسمتی از توده برداشته می شود.
با توجه به شرایط بیمار و توده و پس از معاینات و قضاوت بالینی نوع و روش جراحی برای بیوپسی تعیین می شود.
ریسک ها و عوارض احتمالی بیوپسی پستان
اگر چه بیوپسی پستان یک روش تشخیصی نسبتاً ساده و کم ریسک است، اما کلیه فرایند های جراحی ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشند که عبارتند از:
- تغییر ظاهر پستان (بسته به حجم بافت استخراج شده)
- کبودی موضعی پستان
- التهاب پستان
- عفونت سینه
از یک سو هر چقدر سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود، روند درمان می تواند سریعتر آغاز شود و نتیجه درمان مؤثرتر خواهد بود و از سوی دیگر عوارض جانبی بیوپسی به ندرت اتفاق می افتند. بنابرین مزیت تشخیص زودهنگام توده احتمالی سرطانی، بسیار بیشتر از عوارض احتمالی ناشی از نمونه برداری است.
نکاتی که باید قبل از نمونه برداری به آنها توجه شود
۱. بیمار باید درصورت داشتن آلرژی یا حساسیت به هر نوع دارویی، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارد.
۲. از دارو های رقیق کننده خون نظیر آسپرین از یک هفته پیش از تهیه بیوپسی استفاده نشود.
۳. چون در طی مراحل نمونه برداری ممکن است از تصویر برداری ام آر آی استفاده شود، درصورتی که هرگونه قطعه ی مصنوعی در بدن بیمار قرار دارد، باید آن را به اطلاع پزشک برساند.
جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.
۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵
۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴
سلام وقت بخیر
با تشکر از مطالب مفیدتون
تصاویر پزشکی و آناتومی مناسب تر هست