غده تیروئید

تیروئید غده‌ای کوچک و پروانه‌ای شکل در قسمت تحتانی گردن است که نقش مهمی در عملکرد های حیاتی بدن ایفا می کند. هورمون ‌های تولید شده توسط غده‌ تیروئید در سراسر بدن در گردش هستند و دما و متابولیسم فرد را تنظیم می ‌کنند. این هورمون ها از قلب و دستگاه گوارش پشتیانی کرده و در حفظ کنترل عضلات و سلامت استخوان ‌ها موثرند.

سرطان تیروئید چیست؟

هنگامی که سلول های تیروئید به صورت بی رویه و بدون برنامه ریزی رشد و تکثیر پیدا می کنند، توده هایی در غده تیروئید به وجود می آیند که می توانند خوش خیم (آدنوم) و یا بد خیم (سرطان) باشند. پزشکان پس از تشخیص بیماری، در صورت لزوم، اقدام به جراحی سرطان تیروئید می کنند، یعنی بخشی از تیروئید یا کل آن طی عمل جراحی برداشته می شود.

عمل جراحی برداشتن تیروئید چه عوارضی دارد؟

عارضه های بعد از جراحی غده تیروئید شامل دو دسته عارضه های طبیعی و غیر طبیعی می شود. احتمال بروز عارضه های طبیعی بسیار بالا و عوارض شایع کمتر از پنج درصد است.

از بین این عارضه ها درد یا خون ریزی محل برش جراحی کاملا طبیعی است و بیمار می تواند با مصرف مسکن و یا دارو های تجویز شده برای کنترل خون ریزی از ایجاد این عارضه ها پیشگیری کند. عارضه شایع دیگری که زمینه جراحی تیروئید ایجاد می شود، گرفتگی عضلات گردن است که معمولا با انجام تمرینات نرمشی بعد از جراحی و استفاده از دارو های شل کننده عضلات به مرور بر طرف خواهد شد.

عوارض شایع دیگر

عوارض شایع دیگری که بعد از عمل جراحی و برداشت تیروئید ایجاد می شود، شامل؛

• کاهش هورمون های تیروئیدی
• عفونت زخم
• انسداد راه های هوایی (در اثر لخته خون یا بیماری تراکئومالاسی)
• هیپوکلسمی
• طغیان تیروئیدی
• آسیب عصب راجعه حنجره که منجرب گرفتگی یا قطع صدا می شود.

اهمیت هورمون درمانی بعد از عمل جراحی تیروئید

در صورت جراحی تیروئید به خصوص برداشت کامل تیروئید، بدن دیگر قادر به تولید هورمون تیروئید مورد نیاز نخواهد بود. برای جایگزینی هورمون طبیعی و کمک به حفظ متابولیسم طبیعی و جلوگیری از خطر بازگشت سرطان باید قرص لووتیروکسین تحت نظر پزشک جراح مصرف شود. این قرص به عنوان متداول ‌ترین و کم عارضه ‌ترین دارو برای کنترل کم‌ کاری تیروئید در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد که جایگزین هورمون های تولید شده توسط غده‌ تیروئید (تیروکسین) می ‌باشد.

بدون هورمون تیروئید، بدن عملکرد طبیعی نخواهد داشت. کمبود هورمون تیروئید می تواند همراه با علائمی باشد که در صورت مصرف صحیح قرص لووتیروکسین بر طرف می‌ شوند. این علائم عبارتند از:

• ضعف
• کمبود انرژی
• خستگی مفرط
• یبوست
• افزایش وزن
• ریزش مو
• پوست خشک و زمخت
• افزایش حساسیت به سرما
• درد مفاصل و عضلات
• دوره‌ های قاعدگی سنگین یا نا منظم
• افسردگی

چگونگی مصرف قرص لووتیروکسین بعد از عمل جراحی تیروئید

بیمارانی که تحت عمل جراحی تیروئید قرار می ‌گیرند، باید قرص لووتیروکسین مصرف ‌کنند. بعد از جراحی با توجه به جواب پاتولوژی بیمار، مشخص می‌ گردد که مصرف قرص لووتیروکسین باید ادامه پیدا کند یا قطع گردد. بیمارانی که تیروئید کم کار دارند چه عمل جراحی شوند و چه عمل نشوند، باید تا آخر عمر قرص لوویتروکسین دریافت کنند.

اگر بیمار دارای تیروئید نرمال باشد و با جراحی، کل غده تیروئید برداشته شود، باید تا آخر عمر این قرص را مصرف کند. اگر قسمتی از تیروئید برداشته شود، ۴۰ درصد این افراد معمولا تا آخر عمر باید لووتیروکسین مصرف کنند. در این گروه بسته به نظر پزشک و جواب آزمایشات و بررسی سطح TSH خون، دوز لووتیروکسین ممکن است تغییر کند.

تجویز دوز مناسب پس از برداشتن کامل غده تیروئید از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا دوز ناکافی یا زیاد به ترتیب منجر به کم‌ کاری تیروئید یا تیروتوکسیکوز (پرکاری تیروئید) می‌ شود. دوز مناسب لووتیروکسین منجر به نرمال شدن سطح هورمون تحریک کننده تیروئید ( TSH ) و هورمون ‌های تیروئید در خون می ‌شود. این سطح نرمال در بیماران مختلف، متفاوت است.

نکات مهم در خصوص عمل جراحی تیروئید

• جراحی تیروئید باید توسط یک جراح با تجربه و آگاه انجام شود.
• در صورت احساس لرزش در انگشتان دست، پا یا صورت بعد از جراحی فورا به پزشک اطلاع داده شود تا درصورت نیاز مکمل ‌های کلسیم تجویز گردد.
• بعد از جراحی تیروئید، باید سالانه و به ‌طور منظم آزمایش خون برای بررسی عملکرد تیروئید انجام شود.
• در صورت مشاهده‌ علائم کم‌کاری تیروئید مانند بی‌حالی، افزایش وزن یا تغییرات خلقی باید به پزشک مراجعه شود.
• روش های جایگزین جراحی تیروئید برای پرکاری تیروئید، درمان دارویی و ید رادیواکتیو است.

مراقبت های دارویی بعد از عمل غده تیروئید

• پزشک جراح تیروئید زمان مصرف مجدد دارو های قبلی تیروئید و همچنین دستورالعمل مصرف دارو های جدید را به شما خواهد داد.
• در صورت مصرف آسپرین یا دیگر دارو های رقیق کننده خون، از پزشک پرسیده شود که آیا می توان مصرف مجدد این دارو ها را شروع کردد یا خیر؟ و اینکه چه زمانی می توان دوباره آن ها را مصرف کرد؟
• طبق دستور پزشک از دارو های مسکن استفاده شود و از مصرف خود سرانه ی این دارو ها خودداری شود.
• در صورت عدم تجویز داروی ضد درد توسط پزشک، از پزشک در رابطه با مصرف داروی مسکن بدون نسخه مشورت شود.
• در صورتی که داروی مسکن تجویز شده منجر به ناراحتی معده می شود:

1. دارو پس از خوردن غذا مصرف شود.
2. درخواست تجویز داوری مسکن دیگری از پزشک داشته باشید.

• پزشک به منظور پیشگیری از بروز برخی مشکلات پس از جراحی ممکن است کلسیم تجویز کند. کمبود کلسیم می تواند باعث بروز احساس گزگز و بی حسی در اطراف دهان، دست ها، انگشت ها و پاها شود. همچنین ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرده باشد. این دارو ها باید درست و طبق دستورالعمل پزشک مصرف شوند. به هیچ عنوان با احساس بهبودی در علائم، مصرف این دارو ها نباید به صورت خود سرانه قطع شود. حتما باید آنتی بیوتیک تا آخر دوره ی تجویز شده توسط پزشک به طور کامل مصرف گردد.

سوال بیمار: آیا بعد از اعمال جراحی تیروئید نیاز به مصرف قرص تیروئید (لووتیروکسین) است؟

در صورتی که عمل جراحی به صورت توتال (کامل) و یا نزدیک به توتال باشد مادام العمر نیازمند به مصرف قرص تیروئید می باشیم و در صورتی که فقط یک لوب برداشته شود اغلب نیاز به داروی مادام العمر نمی باشد مگر بیمار زمینه ی کم کاری تیروئید داشته باشد.

جهت ویزیت و ارتباط بیشتر میتوانید با شماره مطب جناب دکتر علی بخشی تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۶۵

۰۲۱-۶۶۱۲۶۰۴۴